شرط موفقیت طرح رویش وزارت اقتصاد اعتمادسازی است

امیرتقی‌خان تجریشی در گفتگو با خبرنگار مهر درباره طرح دولت برای به گردش درآوردن دارایی‌های راکد مردم موسوم به طرح رویش گفت: هدف این طرح، فعال‌سازی سرمایه‌های خاموش مردم از جمله ارز، طلا و حتی رمزارزهاست که قرار است در قالب ابزارهایی نظیر اوراق مرابحه ارزی و صندوق‌های تضمین اجرا شود. وی اظهار کرد: به نظر می‌رسد این طرح در بستر بازار سرمایه پیگیری خواهد شد و از این منظر می‌تواند گامی مثبت باشد.

وی گفت: ابزارهایی که هم‌اکنون در بازار سرمایه وجود دارند، توانایی جذب این منابع و هدایت آن‌ها به بخش تولید را دارند. با این حال، این ابزارها می‌توانند تکمیل‌تر شوند و ابزارهای تازه‌ای نیز به سبد مالی کشور افزوده شود تا اثرگذاری بیشتری داشته باشند.

تجریشی با تأکید بر اینکه مشکل اصلی در اقتصاد کلان نهفته است، افزود: مسئله ما ابزارهای بازار سرمایه نیست، بلکه وضعیت اقتصاد واقعی است. باید شرایط اقتصاد واقعی اصلاح شود تا ابزارهای مالی نیز کارکرد مؤثر خود را پیدا کنند. اقتصاد واقعی همان لوکوموتیو اصلی است که در صورت حرکت، سایر بخش‌ها را هم به جلو می‌کشد.

وی ادامه داد: آنچه اکنون در بخش واقعی اقتصاد موجب آسیب شده، مجموعه‌ای از عوامل ساختاری است. از جمله وجود شاف بین نرخ ارز نیما و بازار آزاد، قیمت‌گذاری دستوری، بی‌ثباتی در قوانین و مقررات و نیز اجرای ناعادلانه قوانین میان فرودستان و فرادستان. به گفته او، این شرایط موجب شده جذابیت سرمایه‌گذاری در تولید کاهش یابد و منابع به سمت دارایی‌های غیرمولد حرکت کنند.

این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به سابقه منفی سپرده‌گذاری ارزی در نظام بانکی تصریح کرد: زمانی مردم دلار و یوروی خود را در بانک‌ها نگه می‌داشتند، اما بعدها هنگام برداشت، به جای ارز، معادل ریالی با نرخ مصوب دریافت کردند؛ همین تجربه بی‌اعتمادی ایجاد کرد.

وی تأکید کرد: اگر قرار است اوراق ارزی منتشر شود، باید با اعتمادسازی واقعی همراه باشد. تجریشی هشدار داد: در غیر این صورت، همان اندک اعتماد موجود نیز از میان می‌رود و طرح از درون دچار شکست می‌شود.

وی درباره تأثیر این سیاست بر بازار سرمایه گفت: انتشار ابزارهای مالی جدید بدون تردید به گسترش بازار سرمایه منجر خواهد شد، زیرا منابع مالی تازه‌ای به این بازار تزریق می‌شود و سبد محصولات نهادهای مالی تنوع بیشتری پیدا می‌کند.

تجریشی افزود: افزودن چنین ابزارهایی، برای مدیران سرمایه‌گذاری فرصتی تازه ایجاد می‌کند تا در کنار گزینه‌های پیشین، محصولات نوآورانه‌تری را عرضه کنند.

این کارشناس بازار سرمایه در ادامه تأکید کرد: در عین حال، نباید تصور کرد که تغییر ساختار تأمین مالی، راه‌حل همه مشکلات است. مسأله این نیست که نظام مالی بانک‌محور باشد یا بازارمحور؛ مهم، درستی عملکرد کل اقتصاد است.

وی در توضیح این دیدگاه افزود: در کشورهایی نظیر آلمان و ژاپن تأمین مالی عمدتاً بانک‌محور است و با هیچ مشکلی مواجه نیستند؛ در مقابل، در کشورهایی چون آمریکا و بریتانیا این نظام بازارمحور است و باز هم عملکرد مطلوبی دارد.

به گفته او، مشکل جایی آغاز می‌شود که شاخص‌های واقعی اقتصاد ناکارآمد باشد؛ چنین اقتصادی، در هر دو مدل—بانک‌محور یا بازارمحور—ناتوان خواهد بود.

تجریشی در جمع‌بندی سخنان خود گفت: راه‌حل پایدار در گروی اصلاح بنیادین اقتصاد واقعی و بازگرداندن اعتماد عمومی است.

وی افزود: اگر دولت واقعاً قصد دارد دارایی‌های راکد مردم را به کار گیرد، باید اطمینان بدهد که سیاست‌گذاری‌ها با ثبات و نظارت دقیق همراه خواهد بود؛ در غیر این صورت، سرمایه‌گذاران همچنان ترجیح می‌دهند دارایی خود را در بیرون از چرخه اقتصادی حفظ کنند.